Sociale isolatie, depressie of een tekort aan vitamine D vergroten het risico op dementie bij jonge mensen. Onderzoekers van de Universiteit Maastricht constateren dat de ziekte niet alleen door genen wordt veroorzaakt en de risico’s mogelijk te beïnvloeden zijn.
Bij dementie gaat het vaak over ouderen, maar ook 14.000 tot 17.000 mensen jonger dan 65 jaar hebben de ziekte. Elk jaar komen er zo’n 1250 patiënten bij. ,,Voor die mensen heeft dementie een andere impact. Ze werken vaak nog, hebben jongere kinderen”, aldus Stevie Hendriks, onderzoeker van het Alzheimer Centrum Limburg aan de Universiteit Maastricht.
10 tot 20 procent van die jonge patiënten heeft genetische aanleg voor dementie. Maar waardoor de ziekte bij de overige 80 procent wordt veroorzaakt, is niet bekend. Daarom analyseerde Universiteit Maastricht veertig andere factoren die het risico kunnen vergroten.
Uit het onderzoek blijkt dat een deel van het risico mogelijk te beïnvloeden is. Zo is er een verband tussen de ziekte en sociale isolatie. ,,We weten niet precies hoe dat komt. Maar voor een deel van deze mensen kan het helpen om meer sociale interactie te hebben, bijvoorbeeld door bij een vereniging aan te sluiten”, verklaart Hendriks.
Depressie kan verband hebben met dementie
Ook kan een depressie in verband staan met dementie op jonge leeftijd. ,,Een depressie doet natuurlijk iets in het brein. Het kan zijn dat daarmee ook het risico op dementie groter wordt, maar dat moeten we verder onderzoeken.”
De onderzoekers ontdekten eveneens dat zowel een tekort aan vitamine D als gehoorschade in verband staan met een verhoogd risico op dementie. Bovendien krijgen meer mensen die snel licht in het hoofd worden de ziekte. ,,Van dat laatste weten we dat het soms een eerste kenmerk van Parkinson is. Dat heeft te maken met de doorbloeding naar het hoofd toe”, verklaart Hendriks.
Overigens valt op dat een slechte leefstijl met ongezonde voeding en weinig beweging juist níét per se tot meer dementie op lage leeftijd leidt. Dat zijn bij ouderen wél belangrijke risicofactoren voor de ziekte. Hendriks: ,,Leefstijl heeft kennelijk meer tijd nodig voordat het een rol gaat spelen bij dementie.”
Meer onderzoek om risico’s beter te begrijpen
Om beter te begrijpen hoe de risico’s op dementie toenemen, gaat de Universiteit Maastricht meer onderzoek doen. De onderzoekers willen dan kijken naar zowel de rol van genen als deze nieuwe factoren. Voor mensen waarvan in de genen vastligt dat ze dementie krijgen, hopen ze manieren te vinden om de ziekte uit te stellen. En als patiënten wél een genetische aanleg hebben, maar de ziekte niet per se krijgen, hopen ze het risico omlaag te krijgen.
,,Het zou mooi zijn als we straks per patiënt een profiel kunnen maken om het risico op dementie op jonge leeftijd te verminderen. Dat we bijvoorbeeld weten: gehoorapparaten of een goede behandeling van een depressie helpen.”